«Μαμά, ο Γιάννης με πειράζει!»

Κάποτε αποτελούσε τον τίτλο του διασκεδαστικού τραγουδιού κάθε νηπίου. Πλέον αποτελεί ένα σκληρό παράδειγμα παραπόνου μαθητή που βιώνει σχολική βία.
Θεωρείται η χειρότερη απειλή κάθε σχολικού περιβάλλοντος, ο εφιάλτης των μαθητών και ο πονοκέφαλος των εκπαιδευτικών. Το ερώτημα είναι πόσο πρέπει να ανησυχούν οι γονείς;
Αρκετά ως πολύ είναι η σωστή απάντηση διότι μπορεί να ακούγεται αθώος ένας συχνός καυγάς μεταξύ μαθητών αλλά διόλου δεν είναι. Οι διαστάσεις του φαινομένου της σχολικής βίας εξαπλώνονται ραγδαία και αρκετοί μαθητές δευτεροβάθμιας αλλά και πλέον πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης βιώνουν το λεγόμενο « bullying».
Ο θύτης είναι συνήθως αγόρι, με ανεπτυγμένη σωματική διάπλαση, πιθανόν πρόεδρος του 15μελούς συμβουλίου των μαθητών, αρχηγός σε ομάδα αγοριών που ακολουθούν την ιδεολογία του. Η συμπεριφορά του χαρακτηρίζεται από καθηγητές και συμμαθητές παραβατική. Χρησιμοποιεί υβριστικό λεξιλόγιο και προσβάλλει λεκτικά ή και σωματικά όσους δεν ανήκουν στην ομάδα του, προκειμένου να επιβληθεί και να αναδείξει το γόητρο του και τη δύναμη του στους υπόλοιπους.
Το θύμα μπορεί να είναι ίδιου ή και αντίθετου φύλου με ακριβώς αντίθετα χαρακτηριστικά από αυτά του θύτη: διακατέχεται από εσωστρέφεια, έχει φυσικά ελαττώματα, είναι αδύναμο σωματικά και δεν ανήκει σε κάποια σχολική ομάδα. Ίσως  να αποτελεί μαθητή με χαρίσματα στο λόγο και να επιτυγχάνει υψηλούς βαθμούς.
Ο θύτης, έχει μέσα του θυμό, ζήλια, διακατέχεται από συναισθήματα ψευδούς ανωτερότητας, ενώ ουσιαστικά υποβόσκει λανθάνουσα αίσθηση κατωτερότητας. Επειδή δεν έχει άλλο τρόπο να αναπτύξει την αυτοπεποίθηση του, ασκεί βία λεκτική ή και σωματική συνεχόμενα στο θύμα θεωρώντας ότι πραγματοποιεί επίτευγμα, «σπάει πλάκα», γίνεται δημοφιλής και επιβάλλει την παρουσία και την εξουσία του στο περιβάλλον.
Γίνεται επομένως κατανοητό πόσο βαθιές είναι οι επιπτώσεις αυτού του φαινομένου. Εκτός από σωματικές βλάβες το θύμα μπορεί να αποκτήσει κόμπλεξ κατωτερότητας, ψυχολογικό σοκ και ψυχικά τραύματα που ανάλογα τη βία που έχει υποστεί μπορεί να θεωρηθούν και χρόνια, στοιχίζοντας του την προσωπική και επαγγελματική του εξέλιξη. Ο θύτης από την άλλη αν δεν τιμωρηθεί η δεν βρεθεί τροχοπέδη στη συμπεριφορά του πιθανόν να εξελιχθεί σε έναν παραβατικό ενήλικα που θα συμμετέχει σε εγκληματική συμπεριφορά, σε ομάδες υποκουλτούρας και περιθωριοποίησης, άλλο ένα λιθαράκι στη κλιμακωτή ανέλιξη της άσκησης βίας που αποτελεί κυκεώνα της καθημερινότητας μας.
Πώς μπορούν, συνεπώς, οι γονείς να συμβάλλουν στην πρόληψη αλλά και την  αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου;
Αρχικά οι γονείς θα πρέπει να αναπτύσσουν το διάλογο με τα παιδιά τους. Κάθε είδους συζητήσεις μαζί τους σε μεγάλο φάσμα θεμάτων θα ήταν συνετό να πραγματοποιούνται σε ζεστές οικογενειακές στιγμές ώστε το παιδί να αποκτά γερές και βάσιμες σχέσεις με την οικογένεια του. Οι γονείς οφείλουν να αγκαλιάζουν τα παιδιά τους με αγάπη, με στοργή να στέκονται ακούραστοι φρουροί δίπλα τους .Να τους συμβουλεύουν-καθοδηγούν σε κάθε βήμα τους. Να μην παραμελούν τις ανάγκες τους ακόμα και όταν εκείνα δεν το ζητούν λεκτικά, όχι με το να πραγματοποιούν κάθε τους χατίρι αλλά με το λογικό γονικό ενδιαφέρον. Η τιμωρία και η ποινή για τα σφάλματα τους θεωρείται αναγκαία ώστε να γνωρίζουν τα περιθώρια της δράσης και της συμπεριφοράς τους απέναντι στους άλλους.
Στη συνέχεια καλό θα ήταν να ελέγχουν όσο γίνεται τις παρέες τους. Οι φιλικοί δεσμοί που αποκτά το παιδί στη σχολική ζωή τον βοηθούν να κοινωνικοποιηθεί και να διαμορφώσει την προσωπικότητα του. Οπότε αν γνωρίζουν με ποιους συσχετίζονται καθημερινά θα μπορέσουν να βοηθήσουν το παιδί τους να ξεφύγει από τον κίνδυνο να απεμπλακεί από ομάδα με παραβατική συμπεριφορά.
Τέλος αν το παιδί έχει ήδη εκδηλώσει παραβατική συμπεριφορά ,πέρα από την οικογενειακή φροντίδα και μέριμνα που  χρειάζεται, οι γονείς μπορούν να απευθυνθούν σε κάποιο σχολικό σύμβουλο ώστε να βοηθήσει το παιδί να καταλάβει το βαρύ σφάλμα της συμπεριφοράς του και στην επανεγκαθίδρυση μιας ορθής κοινωνικής συμπεριφοράς εντοπίζοντας επιστημονικά τους λόγους για τους οποίους το παιδί αντιδρά και δρα με βία.
Το πιο σημαντικό στην όλη διαδικασία και για τους γονείς αλλά και για όλο το εκπαιδευτικό σύστημα είναι η κατανόηση και η πίστη στη σημασία του φαινομένου της σχολικής βίας στη ζωή των παιδιών έτσι ώστε να μην επιτρέπεται η αναγέννησή του αλλά να επιβλέπεται και να περιορίζεται. Ας μην λησμονείται πως η βία φέρνει βία σε ένα αέναο φαύλο κύκλο.

Οι διαχειριστές του blog θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε  την Κατερίνα Σκόνδρα για το άρθρο που μας έδωσε προς δημοσίευση.